लहान प्रश्न
1. खडक म्हणजे काय?
उत्तर: पृथ्वीच्या पृष्ठभागावर आढळणारे कठीण नैसर्गिक पदार्थ खडक असतात.
2. खडकांमध्ये कोणती खनिजे आढळतात?
उत्तर: सिलिका, अल्युमिनिअम, मॅग्नेशिअम, लोह इत्यादी खनिजे आढळतात.
3. अग्निज खडक कसे तयार होतात?
उत्तर: ज्वालामुखीच्या लाव्हारसाच्या थंड होण्याने अग्निज खडक तयार होतात.
4. गाळाचे खडक कसे तयार होतात?
उत्तर: नद्या, वारे, हिमनद्या यांनी वाहून आणलेल्या गाळाच्या थरांमधून तयार होतात.
5. रूपांतरित खडक म्हणजे काय?
उत्तर: उष्णता आणि दाबामुळे मूळ खडक बदलून रूपांतरित खडक बनतात.
6. कोणते खडक वजनाने हलके असतात?
उत्तर: गाळाचे खडक वजनाने हलके असतात.
7. ताजमहाल कोणत्या खडकाने बनले आहे?
उत्तर: ताजमहाल संगमरवराच्या खडकाने बनले आहे.
8. जीवाश्म कोणत्या खडकांत सापडतात?
उत्तर: गाळाच्या खडकांमध्ये जीवाश्म सापडतात.
9. प्यूमिस खडकाचे वैशिष्ट्य काय आहे?
उत्तर: प्यूमिस खडक पाण्यावर तरंगतो कारण तो खूप सच्छिद्र असतो.
10. महाराष्ट्रात कोणता खडक मोठ्या प्रमाणात आहे?
उत्तर: महाराष्ट्रात बेसाल्ट खडक मोठ्या प्रमाणात आहे.
11. वाळूचा खडक कोठे वापरला जातो?
उत्तर: वाळूचा खडक बांधकाम आणि शिल्पकलेसाठी वापरला जातो.
12. कोळसा जास्त दाबाने कोणत्या पदार्थात बदलतो?
उत्तर: जास्त दाबाने कोळसा हिऱ्यामध्ये बदलतो.
लांब प्रश्न
1. अग्निज खडकांचे दोन वैशिष्ट्ये सांगा.
उत्तर: हे खडक ज्वालामुखीच्या लाव्हारसापासून तयार होतात आणि ते कठीण आणि जड असतात.
2. गाळाचे खडक तयार होण्याची प्रक्रिया काय असते?
उत्तर: नद्यांनी वाहून आणलेला गाळ अनेक वर्षे थरांमध्ये साचतो आणि दाबाने तो घट्ट होऊन गाळाचे खडक तयार होतात.
3. रूपांतरित खडकांचे उदाहरण आणि वैशिष्ट्ये सांगा.
उत्तर: संगमरवर हा रूपांतरित खडक असून तो चमकदार, गुळगुळीत आणि बांधकामासाठी उपयोगी असतो.
4. महाराष्ट्रातील कोणते खडक कुठे आढळतात?
उत्तर: बेसाल्ट संपूर्ण महाराष्ट्रात, जांभा कोकणात आणि ग्रॅनाइट विदर्भात आढळतो, हे सर्व वेगवेगळ्या उपयोगांसाठी वापरले जातात.
5. खडकांचा वापर कोणकोणत्या गोष्टींसाठी होतो?
उत्तर: खडकांचा उपयोग इमारती बांधकाम, शिल्पकला, रस्ते आणि ऊर्जा निर्मितीसाठी केला जातो.
6. खडकांचे पृथ्वीवरील महत्त्व सांगा.
उत्तर: खडकांमधून खनिजे, रत्ने, कोळसा मिळतो आणि ते पृथ्वीचा आधार मजबूत करतात.
Leave a Reply