भूगोल Important Questions Chapter 3 पृथ्वीगोल, नकाशा तुलना व क्षेत्रभेट Class 6 Bhugol Maharashtra Board Marathi Medium

लहान प्रश्न

1. पृथ्वीगोल म्हणजे काय?

• पृथ्वीचे प्रतिकात्मक स्वरूप असलेली गोलाकृती वस्तू म्हणजे पृथ्वीगोल.

2. नकाशा कोणत्या प्रकारचा असतो?

• नकाशा द्विमितीय (2D) असतो.

3. पृथ्वीगोल कोणत्या प्रकारचा असतो?

• पृथ्वीगोल त्रिमितीय (3D) असतो.

4. नकाशा आणि पृथ्वीगोल यातील मुख्य फरक काय?

• नकाशा सपाट असतो, तर पृथ्वीगोल गोलसर असतो.

5. पृथ्वीचे पूर्ण स्वरूप एकाच वेळी कोणत्या साधनाने पाहता येते?

• पृथ्वीगोलावरून.

6. पृथ्वीची फक्त एक बाजू एकावेळी कोणत्या साधनाने पाहता येते?

• नकाशाद्वारे.

7. विशिष्ट प्रदेशाचा सविस्तर अभ्यास करण्यासाठी कोणते साधन वापराल?

• नकाशा.

8. द्विमितीय म्हणजे काय?

• ज्या वस्तूला फक्त लांबी आणि रुंदी असते, त्याला द्विमितीय म्हणतात.

9. त्रिमितीय म्हणजे काय?

• ज्या वस्तूला लांबी, रुंदी आणि उंची असते, त्याला त्रिमितीय म्हणतात.

10. पृथ्वीचा नकाशा कसा तयार करतात?

• त्रिमितीय पृथ्वीगोलावरून प्रकाशाच्या साहाय्याने द्विमितीय नकाशा तयार करतात.

11. पृथ्वीगोल आणि नकाशाचा वापर कशासाठी केला जातो?

• पृथ्वीगोलाचा वापर संपूर्ण पृथ्वी समजण्यासाठी आणि नकाशाचा वापर विशिष्ट प्रदेशाचा अभ्यास करण्यासाठी होतो.

12. ‘अर्था’ हा पृथ्वीगोल कोणत्या देशात आहे?

• अमेरिका.

लांब प्रश्न

1. पृथ्वीगोल व नकाशा यांच्यात काय फरक आहे?

• पृथ्वीगोल त्रिमितीय असून संपूर्ण पृथ्वीचे प्रतिक आहे, तर नकाशा द्विमितीय असून विशिष्ट भागाचा सखोल अभ्यास करण्यासाठी वापरला जातो.

2. भौगोलिक सहल म्हणजे काय?

• एखाद्या ठिकाणाची भौगोलिक, सामाजिक परिस्थिती समजण्यासाठी त्या ठिकाणी जाऊन पाहणे म्हणजे भौगोलिक सहल.

3. त्रिमितीय आणि द्विमितीय साधनांची वैशिष्ट्ये काय?

• द्विमितीय साधनांना लांबी व रुंदी असते (उदा. नकाशा), तर त्रिमितीय साधनांना लांबी, रुंदी व उंची असते (उदा. पृथ्वीगोल).

4. क्षेत्रभेट का महत्त्वाची असते?

• क्षेत्रभेटीमुळे प्रत्यक्ष निरीक्षण करता येते आणि स्थानिक लोकांशी संवाद साधून अधिक माहिती मिळते.

5. पृथ्वीचा नकाशा तयार करण्यासाठी कोणती पद्धत वापरतात?

• प्रकाशाच्या साहाय्याने त्रिमितीय पृथ्वीगोलाचा प्रतिमा द्विमितीय कागदावर प्रक्षेपित करून नकाशा तयार केला जातो.