भूगोल Important Questions Chapter 2 चला वृत्तेवापरूयात Class 6 Bhugol Maharashtra Board Marathi Medium

लहान प्रश्न

1. पृथ्वीगोलावरील आडव्या रेषांना काय म्हणतात?

→ अक्षवृत्ते

2. विषुववृत्त कोणत्या खंडांतून व महासागरांतून जाते?

→ दक्षिण अमेरिका, आफ्रिका, आशिया आणि पॅसिफिक, अटलांटिक, हिंदी महासागरातून.

3. मूळ रेखावृत्त आणि विषुववृत्त जिथे छेदतात ते कोणते ठिकाण आहे?

→ अटलांटिक महासागर

4. चारही गोलार्धांत विस्तारलेले महासागर कोणते?

→ अटलांटिक आणि पॅसिफिक महासागर

5. चारही गोलार्धांत विस्तारलेले खंड कोणते?

→ आफ्रिका आणि अंटार्क्टिका

6. सर्व रेखावृत्ते कोणत्या दोन अक्षवृत्तांवर एकत्र येतात?

→ उत्तर ध्रुव (90° उ) आणि दक्षिण ध्रुव (90° द)

7. दिल्लीचे अक्षांश आणि रेखांश काय आहेत?

→ 28° 36′ उ. अक्षांश, 77° 12′ पू. रेखांश

8. ऑस्ट्रेलियाचा विस्तार कोणत्या अक्षवृत्ते व रेखावृत्तांदरम्यान आहे?

→ 10° 30′ द. ते 43° 39′ द. अक्षवृत्त, 113° पू. ते 153° 30′ पू. रेखावृत्त

9. नाईल नदीचा उगम आणि मुख कोणत्या अक्षांश-रेखांशावर आहे?

→ उगम: 0° 45′ द. अक्षांश, 33° 26′ पू. रेखांश | मुख: 31° 12′ उ. अक्षांश, 29° 55′ पू. रेखांश

10. कर्कवृत्त आणि मकरवृत्त यांची अंशात्मक किंमत किती आहे?

→ कर्कवृत्त: 23° 30′ उ., मकरवृत्त: 23° 30′ द.

11. आर्क्टिक वृत्त आणि अंटार्क्टिक वृत्त कोणत्या अक्षांशावर आहेत?

→ आर्क्टिक: 66° 30′ उ., अंटार्क्टिक: 66° 30′ द.

12. मूळ रेखावृत्त कोणत्या ठिकाणातून जाते?

→ ग्रिनिच, लंडन

लांब प्रश्न

1. विषुववृत्त कोणत्या खंडांतून आणि महासागरांतून जाते?

→ विषुववृत्त दक्षिण अमेरिका, आफ्रिका आणि आशिया खंडांतून जाते. हे अटलांटिक, हिंदी आणि पॅसिफिक महासागरांतूनही जाते.

2. मूळ रेखावृत्त आणि विषुववृत्त एकमेकांना कुठे छेदतात?

→ मूळ रेखावृत्त आणि विषुववृत्त अटलांटिक महासागरात एकमेकांना छेदतात. हे ठिकाण पृथ्वीच्या नकाशात खूप महत्त्वाचे आहे.

3. सर्व रेखावृत्ते कोणत्या दोन अक्षवृत्तांवर एकत्र येतात?

→ सर्व रेखावृत्ते उत्तर ध्रुव (90° उ.) आणि दक्षिण ध्रुव (90° द.) येथे एकत्र होतात. कारण त्या ठिकाणी सर्व रेषा एकत्र मिळतात.

4. ऑस्ट्रेलियाचा विस्तार कोणत्या अक्षवृत्ते व रेखावृत्तांदरम्यान आहे?

→ ऑस्ट्रेलिया 10° 30′ दक्षिण ते 43° 39′ दक्षिण अक्षांश आणि 113° पूर्व ते 153° 30′ पूर्व रेखांशदरम्यान आहे. त्यामुळे तो दक्षिण गोलार्धात आहे.

5. कर्कवृत्त आणि मकरवृत्ताचे महत्त्व काय आहे?

→ कर्कवृत्त (23.5° उ.) आणि मकरवृत्त (23.5° द.) यांदरम्यान सूर्यकिरणे वर्षात दोनदा लंबरूप पडतात. म्हणून हा भाग उष्ण कटिबंधात मोडतो.

6. 0° मूळ रेखावृत्ताचे महत्त्व काय आहे?

→ 0° मूळ रेखावृत्त पृथ्वीवरील वेळ निश्चित करण्यासाठी वापरले जाते. यालाच “ग्रिनिच रेखावृत्त” असे म्हणतात.