Summary For All Chapters – Balbharati English Class 6
Sushruta (A Peep into the Past)
Summary in English
Sushruta was an ancient Indian Ayurvedic physician, known as the Father of Surgery and Plastic Surgery. He wrote Sushruta Samhita, one of the oldest medical texts. In ancient times, doctors also treated animals, and veterinary science was highly developed.
Shalihotra, the Father of Veterinary Sciences, learned surgery from Sushruta. He asked Sushruta what was needed to perform surgery on a horse. Sushruta listed instruments and medicines, but Shalihotra told him three things were missing. By observing his teacher, Sushruta realized that a good veterinarian needs an eagle’s eye, a lion’s heart, and a mother’s touch.
Veterinary science flourished in India. Emperor Ashoka built the world’s first veterinary hospitals and promoted the use of herbal medicines. Animal care, cleanliness, and disease prevention were important. India had great knowledge of veterinary sciences, but few choose it as a career today.
Summary in Marathi
सुश्रुत हे प्राचीन भारतीय आयुर्वेदाचार्य होते. त्यांना शस्त्रक्रियेचे जनक म्हणून ओळखले जाते. त्यांनी सुश्रुत संहिता नावाचा प्राचीन ग्रंथ लिहिला. त्या काळात वैद्य फक्त माणसांवरच नाही तर प्राण्यांवरही उपचार करत असत.
शालिहोत्र हे पशुवैद्यकशास्त्राचे जनक होते. त्यांनी सुश्रुतांकडून शस्त्रक्रियेचे शिक्षण घेतले. एकदा त्यांनी सुश्रुतांना घोड्यावर शस्त्रक्रिया करण्यासाठी काय आवश्यक आहे असे विचारले. सुश्रुतांनी यादी सांगितली, पण शालिहोत्र म्हणाले की तीन गोष्टी कमी आहेत. निरीक्षण केल्यानंतर सुश्रुतांना समजले की एक चांगल्या पशुवैद्याकडे गरुडासारखी नजर, सिंहासारचे धैर्य आणि आईसारखी ममता असावी.
भारतामध्ये पशुवैद्यकशास्त्र फार पूर्वीपासून विकसित झाले होते. सम्राट अशोकाने पहिली पशुवैद्यकीय रुग्णालये उभारली व वनस्पती औषधांचा प्रसार केला. प्राण्यांची स्वच्छता व आरोग्य महत्त्वाचे मानले जात होते. आजही भारताला उत्तम पशुवैद्यांची गरज आहे.
Summary in Hindi
सुश्रुत प्राचीन भारत के महान आयुर्वेदाचार्य थे, जिन्हें शल्य चिकित्सा (सर्जरी) और प्लास्टिक सर्जरी के जनक कहा जाता है। उन्होंने सुश्रुत संहिता नामक चिकित्सा ग्रंथ लिखा। प्राचीन काल में डॉक्टर न केवल मनुष्यों बल्कि जानवरों का भी इलाज करते थे।
शालिहोत्र को पशु चिकित्सा विज्ञान के जनक माना जाता है। उन्होंने सुश्रुत से सर्जरी सीखी। एक दिन उन्होंने सुश्रुत से पूछा कि घोड़े पर सर्जरी के लिए क्या चाहिए। सुश्रुत ने दवाओं और उपकरणों की सूची दी, लेकिन शालिहोत्र ने कहा कि तीन चीजें गायब हैं। सुश्रुत ने निरीक्षण किया और जाना कि अच्छे पशु चिकित्सक के पास गरुड़ की दृष्टि, शेर का साहस और मां का स्पर्श होना चाहिए।
भारत में पशु चिकित्सा विज्ञान बहुत पुराना है। सम्राट अशोक ने विश्व के पहले पशु अस्पताल बनवाए और हर्बल चिकित्सा को बढ़ावा दिया। पशुओं की सफाई, पोषण और बीमारियों से बचाव पर जोर दिया जाता था। आज भारत को और अच्छे पशु चिकित्सकों की आवश्यकता है।
Leave a Reply