आपले परमवीर
स्वाध्याय
प्रश्न १: दोन-तीन वाक्यांत उत्तरे लिहा.
1. फ्लाईंग ऑफिसर निर्मलजीत सेखाँ सावध का होते?
- शत्रूची सहा सेबर जेट विमाने श्रीनगरवर हल्ला करण्यासाठी येत होती, त्यामुळे ते सतर्क होते.
2. फ्लाईंग ऑफिसर निर्मलजीत सेखाँना उड्डाण करण्यात कोणती अडचण होती?
- धावपट्टीवर अचानक धुराळा उडाल्यामुळे त्यांना लगेच उड्डाण करता आले नाही.
3. निर्मलजीत सेखाँनी निकराची लढाई चालू का ठेवली?
- शत्रूची विमाने अधिक शक्तिशाली होती, तरीही त्यांनी शेवटपर्यंत लढा दिला आणि शत्रूला माघार घ्यायला भाग पाडले.
4. निर्मलजीत सेखाँनी श्रीनगर शहर आणि हवाईक्षेत्राचा बचाव कसा केला?
- त्यांनी धैर्याने शत्रूच्या दोन विमानांचा अचूक वेध घेतला आणि बाकीची विमाने घाबरून माघारी गेली.
5. दधीची ॠषींनी लोककल्याणासाठी कोणता त्याग केला?
- त्यांनी आपल्या अस्थींचे दान करून इंद्रवज्र हे शक्तिशाली शस्त्र तयार करण्यास मदत केली, ज्यामुळे राक्षसाचा नाश झाला.
प्रश्न २: फ्लाईंग ऑफिसर निर्मलजीत सेखाँ हे शत्रूशी धैर्याने लढले. त्याचे पाच-सहा वाक्यांत वर्णन करा.
- फ्लाईंग ऑफिसर निर्मलजीत सेखाँ यांनी अत्यंत धाडसाने आणि शौर्याने लढा दिला.
- धुरामुळे उड्डाण करणे कठीण झाले तरी त्यांनी प्रयत्न केला.
- त्यांनी शत्रूच्या दोन सेबर जेट विमानांचा अचूक वेध घेतला.
- अधिक शक्तिशाली शत्रूंच्या हल्ल्याला ते डगमगले नाहीत.
- श्रीनगरचे संरक्षण करताना त्यांचे विमान कोसळले आणि त्यांनी वीरमरण पत्करले.
प्रश्न ३: परमवीरचक्रधारकांची माहिती वाचून आपल्याला कोणती प्रेरणा व स्फूर्ती मिळते?
- आपले परमवीर सैनिक देशासाठी निःस्वार्थपणे लढतात आणि त्याग करतात.
- त्यांच्याकडून आपल्याला धैर्य, शौर्य आणि मातृभूमीवरील निष्ठेची प्रेरणा मिळते.
- त्याग आणि कर्तव्यनिष्ठा हीच खरी देशसेवा आहे, हे शिकायला मिळते.
प्रश्न ४: आपले परमवीर व दधीची ॠषी यांच्यात तुम्हांला कोणते साम्य आढळते?
- दोघांनीही लोककल्याणासाठी स्वतःचा त्याग केला.
- दधीची ऋषींनी आपले हाड दान करून इंद्रवज्र तयार होऊ दिले, तर परमवीर सैनिकांनी प्राण देऊन देशाचे रक्षण केले.
- त्यांचे शौर्य आणि समर्पण आपल्याला प्रेरणा देते.
प्रश्न ५: परमवीर चक्राची माहिती खालील मुद्द्यांनुसार लिहा.
| मुद्दा | माहिती |
|---|---|
| पदकाची धातू | कांस्य (Bronze) |
| मागची बाजू | “परमवीर चक्र” इंग्रजी व हिंदीत कोरलेले आहे. |
| दर्शनी बाजू | भारताचे राष्ट्रीय बोधचिन्ह आहे. |
| पदकावरील पुष्प | दोन कमलपुष्पे |
| कापडी पट्टीचा रंग | गडद जांभळा |
प्रश्न ६: परमवीर चक्र पदकाचे डिझाइन तयार करणाऱ्या सावित्रीबाई खानोलकर यांची सहा-सात वाक्यांत माहिती लिहा.
- सावित्रीबाई खानोलकर या मूळच्या युरोपियन होत्या, पण त्यांनी भारतीय संस्कृती स्वीकारली.
- त्यांचे खरे नाव इव्हा युगेन पेट्रीना बॅन आणि त्यांचा विवाह विक्रम खानोलकर यांच्याशी झाला.
- भारतीय सैनिकांबद्दल आदर असल्याने त्यांनी परमवीर चक्राचे डिझाइन तयार केले.
- त्यांनी भारतीय संस्कृती आणि इतिहासाचा अभ्यास करून पदकाचे स्वरूप ठरवले.
- त्यांचे योगदान अमूल्य असून, त्यांनी देशासाठी महत्त्वाची सेवा बजावली आहे.
खेळूया शब्दांशी:
(अ) खालील शब्दांचा वाक्यात उपयोग करा.
- घोंगावणे – वादळामुळे झाडांची पाने जोरात घोंगावत होती.
- झेपावणे – पक्षी आकाशात झेपावला.
- वेध घेणे – धनुर्धार्याने अचूक वेध घेतला.
- वेढणे – पोलिसांनी संपूर्ण परिसर वेढून टाकला.
- बचावणे – सैनिकांनी शहराला वाचवण्यासाठी प्राणपणाने झुंज दिली.
- सामोरे जाणे – संकटाला घाबरू नका, धैर्याने त्याला सामोरे जा.
(आ) समानार्थी शब्द लिहा.
- सावध → सतर्क, जागरूक
- लढाई → युद्ध, संघर्ष
- प्रत्यक्ष → समोर, समक्ष
- शत्रू → वैरी, विरोधक
Leave a Reply