बालभारती Question Answers Class 6 Chapter 24 Balbharati Maharashtra Board Marathi Medium

रोजनिशी

स्वाध्याय

प्र. 1: तीन-चार वाक्यांत उत्तरे लिहा.

(अ) वैभवच्या रोजनिशीतील कोणते पान तुम्हांला सर्वांत जास्त आवडले?

➤ मला १५ नोव्हेंबरचे पान सर्वात जास्त आवडले.
➤ वैभवने आजोबा आणि त्यांच्या नातीस मदत केली.
➤ त्याच्या दयाळू स्वभावामुळे छोटी मुलगी आनंदी झाली.
➤ ही घटना आपल्यालाही इतरांना मदत करण्याची प्रेरणा देते.

(आ) रोजनिशी का लिहावी? तुमच्या शब्दांत लिहा.

➤ रोजनिशी लिहिल्याने आपले विचार आणि आठवणी जतन करता येतात.
➤ आपल्या दिवसातील महत्त्वाच्या घटनांची नोंद ठेवता येते.
➤ रोजनिशीमुळे आपल्या चुका सुधारता येतात आणि चांगल्या गोष्टी आठवतात.
➤ ती आपल्याला आत्मचिंतन करण्यास मदत करते.

प्र. 2: ‘का?’ याचे उत्तर द्या.

(१) आजोबांची नात जोराने रडू लागली.

➤ आजोबांकडे तिकीटासाठी पैसे नव्हते आणि कंडक्टर त्यांना उतरवणार होता.

(२) वैभवने आजोबा व त्यांच्या नातीचे तिकीट काढले.

➤ आजोबा अडचणीत होते, म्हणून वैभवने मदत केली.

(३) आजोबांची नात खुदकन हसली.

➤ वैभवने तिला बिस्किट दिले, त्यामुळे ती आनंदी झाली.

(४) मुलांनी शेतकऱ्यांची माफी मागितली.

➤ त्यांनी परवानगी न घेता हरभऱ्याची डहाळी उपटली होती.

(५) शेतकऱ्याने मुलांना थोडेसे डहाळे दिले.

➤ मुलांनी आपली चूक मान्य केली आणि माफी मागितली.

(६) वैभवची विशेष काम करण्याची संधी हुकली.

➤ त्याने वर्गात भांडण केल्यामुळे मुख्याध्यापकांनी त्याला निवडले नाही.

प्र. 3: तुमची महिन्यातील पहिल्या आठवड्याची रोजनिशी लिहा.

➤ विद्यार्थ्यांनी आपल्या रोजच्या घडामोडींची नोंद करून पुढच्या महिन्यात वाचावी.

खेळूया शब्दांशी.

(अ) खालील वाक्प्रचारांचा उपयोग करून वाक्ये तयार करा.

✔ कावरेबावरे होणे – परीक्षा जवळ आली तेव्हा सर्व विद्यार्थी कावरेबावरे झाले.
✔ तोंडाला पाणी सुटणे – गरम गरम वडापाव पाहून माझ्या तोंडाला पाणी सुटले.
✔ वादावादी होणे – खेळताना छोट्या गोष्टींवरून दोघांत वादावादी झाली.
✔ खाली मान घालणे – चुकीची गोष्ट केल्यामुळे राहुलने खाली मान घातली.

(आ) खाली दिलेल्या वस्तूंसाठी योग्य शब्द लिहा.

प्र. 4: कोणत्या वस्तू पाहिल्यावर तुमच्या तोंडाला पाणी सुटते?

✔ गरम समोसा
✔ चॉकलेट
✔ आम्रस
✔ आंबट चिंच
✔ आईस्क्रीम

प्र. 5: वैभवची शाळा सुटल्यापासून तो घरी पोहोचेपर्यंत घडलेल्या घटना (क्रमवार)

1. शाळा सुटल्यावर तो बसस्टॉपवर पोहोचतो.
2. बसमध्ये चढल्यावर त्याला आजोबा आणि त्यांची नात दिसते.
3. आजोबांचे पैसे हरवले असल्याने कंडक्टर त्यांना बसमधून उतरायला सांगतो.
4. वैभव आजोबांना तिकीट काढून देतो आणि नातीला बिस्किट देतो.
5. छोटी मुलगी हसते आणि आजोबा वैभवचे आभार मानतात.

प्र. 6: मुख्याध्यापक किंवा शिक्षक कोणकोणती विशेष कामे सांगतात?

✔ वर्ग स्वच्छ ठेवणे
✔ शाळेतील कार्यक्रमासाठी तयारी करणे
✔ शालेय साहित्याचे वाटप करणे
✔ शाळेतील ग्रंथालयासाठी पुस्तकांची मांडणी करणे

प्र. 7: तुम्ही काही चुकीचे वागल्यावर तुमच्या मनात काय विचार येतात?

✔ मला माझ्या चुकीची जाणीव होते आणि मी स्वतःवर नाराज होतो.
✔ मी चुकीची गोष्ट पुन्हा करणार नाही असे ठरवतो.
✔ मी त्या व्यक्तीची माफी मागतो.
✔ पुढच्या वेळी काळजी घेण्याचा प्रयत्न करतो.

प्र. 8: खालील वस्तूंवर केली जाणारी कृती लिहा.

प्र. 9: खालील घटना पाठातील कोणत्या वाक्यांवरून समजतात?

(१) वैभवची शाळा पाच वाजता सुटते.

➡ “शाळेजवळच्या बस स्टॉपवरून संध्याकाळी साडेपाच वाजता बसमध्ये चढलो.”

(२) आजोबांची नात खूप घाबरली.

➡ “चिडलेल्या आवाजातील संवाद ऐकून नात जोराने रडू लागली.”

(३) सहलीला गेलेल्या मुलांना हरभरा आवडतो.

➡ “ते पाहून आमच्या तोंडाला पाणी सुटले.”

(४) सहलीतील मुलांना त्यांची चूक समजली.

➡ “शेतकऱ्याच्या परवानगीशिवाय आम्ही डहाळे उपटले, हे पाहून गुरुजी आमच्यावर खूप रागावले.”