बालभारती Question Answers Class 6 Chapter 18 Balbharati Maharashtra Board Marathi Medium

बहुमोल जीवन

प्र. 1: दोन-तीन वाक्यांत उत्तरे लिहा.

(अ) गुलाबाचे मोठेपण कवीने कसे सांगितले आहे?

➤ गुलाबाचे फुल आपल्या आजूबाजूच्या काट्यांमुळे त्रासून जात नाही.
➤ जरी काटे असले तरी ते फुलण्याचे आणि सुगंध देण्याचे कार्य थांबवत नाही.

(आ) ग्रीष्म ऋतूमुळे धरणीवर कोणता परिणाम होतो?

➤ ग्रीष्म ऋतूमुळे धरणी कोरडी होते आणि उन्हाच्या कडाक्याने जळून निघते.
➤ पण पावसाळा आल्यावर ती पुन्हा हिरवीगार होते आणि नवचैतन्य मिळते.

(इ) निराश-आशा कवीला कोणाबद्दल वाटते?

➤ कवीला आकाशात दाटलेले ढग आणि पुन्हा स्वच्छ झालेले आकाश पाहून निराशा आणि आशा वाटते.
➤ ढग जमतात पण पाऊस पडत नाही, म्हणून निराशा वाटते, आणि शेवटी पाऊस पडतो तेव्हा आशा पुन्हा निर्माण होते.

(ई) सुख-दुःखाची ऊन-सावली म्हणजे काय?

➤ जीवनात सुख म्हणजे ऊन आणि दुःख म्हणजे सावली असे असते.
➤ सुख आणि दुःख आलटून-पालटून येतात आणि त्यांना सामोरे जाणे गरजेचे असते.

(उ) आयुष्याचा त्याग करू नको असे कवी का म्हणतात?

➤ जीवन खूप बहुमोल आहे, त्यामुळे संकटांशी धैर्याने लढा द्यावा आणि जीवनाचा त्याग करू नये.
➤ सुख-दुःख हे येतच राहतात, त्यामुळे त्यांना सामोरे जाणे महत्त्वाचे आहे.

प्र. 2: थोडक्यात उत्तरे लिहा.

(अ) मनासारखे सारे काही घडते का? यासाठी कवी कोणाकोणाची उदाहरणे कवितेतून देतात?

➤ कवीने गुलाबाचे फुल, झाडावरील फुले, वसंत-ग्रीष्म ऋतु, आकाशातील ढग आणि चंद्र-तारे यांची उदाहरणे दिली आहेत.

(आ) कवीने माणसाला कोणता बहुमोल संदेश दिला आहे?

➤ जीवनात सुख-दुःख येतच राहतात, त्यामुळे संकटांशी धैर्याने सामना करावा आणि आयुष्याचा त्याग करू नये.

प्र. 3: तुमच्या मनाने उत्तरे लिहा.

(अ) तुम्ही ठरवलेली गोष्ट घडत नाही तेव्हा तुम्ही काय करता?

➤ मी प्रयत्न करत राहतो आणि यश मिळेपर्यंत हार मानत नाही.

(आ) ढग दाटून येतात परंतु पाऊस पडत नाही, तेव्हा तुमच्या मनात कोणते विचार येतात?

➤ मला असे वाटते की पाऊस लवकर पडावा आणि शेतकरी आनंदी व्हावेत.

(इ) खूप ऊन लागू लागले, की तुम्ही सावली शोधता. सावलीमध्ये येताच तुम्हांला काय वाटते?

➤ सावलीमध्ये आल्यावर मला थंड वाटते आणि शरीराला आराम मिळतो.

प्र. 4: मनासारखे काय काय घडावे, असे तुम्हाला वाटते? कल्पना करा व लिहा.

➤ माझ्या शिक्षणात मला चांगले यश मिळावे.
➤ घर आणि शाळेत सर्वजण आनंदी असावेत.
➤ समाजात कोणीही गरीब किंवा दुःखी नसावे.
➤ सर्वांना योग्य शिक्षण आणि आरोग्य सेवा मिळावी.

खेळूया शब्दांशी.

(अ) विरुद्धार्थी (उलट अर्थाचे) शब्द जोडून लिहा.

(आ) समानार्थी (समान अर्थाचे) शब्द लिहा.

व्याकरण भाग:

(अ) धातुसाधित शब्द तयार करा.

(आ) संयुक्त क्रियापदे अधोरेखित करा.

(१) मुले योगासनाची प्रात्यक्षिके पाहायला गेली.
(२) पालक मुलांसाठी सतत राबत असतात.
(३) गणूने सर्व कामे झटपट आटपून घेतली.
(४) मला चित्रे रेखाटायला आवडते.

(इ) संयुक्त क्रियापदे तयार करा.