दुखणं बोटभर
प्र. 1: चार-पाच वाक्यांत उत्तरे लिहा.
(अ) लेखिकेच्या बोटाला दुखापत कशी झाली? दुखापत झाल्यावर लेखिकेने काय केले?
➤ लेखिकेने कडक गूळ ठेचताना उजव्या हाताच्या बोटावर घाव बसला.
➤ सुरुवातीला तिला वेदना जाणवली, पण जास्त लक्ष दिले नाही.
➤ काही वेळाने बोट ठसठसू लागले आणि फुगून टम्म झाले.
➤ तिने गरम पाण्याचा शेक, मलम आणि तेलमालीश करून पाहिले, पण काही उपयोग झाला नाही.
➤ अखेर तिने डॉक्टरांकडे जाण्याचा निर्णय घेतला.
(आ) ठसठसणाऱ्या बोटाचे वर्णन लेखिकेने कसे केले आहे?
➤ लेखिकेचे बोट रागाने फुगून हुप्प झाले आणि वाकायलाही तयार नव्हते.
➤ तिने बोटाला शेक दिला, तेल लावले, पण बोट टस से मस झाले नाही.
➤ बोट अगदी “मोडेन पण वाकणार नाही” अशा मराठी बाण्याने ताठर झाले.
(इ) बोटाला लागल्यामुळे लेखिकेच्या कामावर काय परिणाम झाला?
➤ दुखऱ्या बोटामुळे तिला काम करणे कठीण झाले आणि सुट्टी घ्यावी लागली.
➤ ती डाव्या हाताने काम करायला लागली, पण तो कामाच्या बाबतीत ‘डावा’च ठरला.
➤ लिहिणे, शिवणे, स्वयंपाक करणे, कपडे धुणे, काहीही व्यवस्थित जमेनासे झाले.
प्र. 2: का ते लिहा.
(अ) लेखिकेला कपाळाला हात लावण्याची वेळ आली.
➤ कारण तीन महिने खर्च, वेळ आणि वायफळ चर्चांमुळे ती त्रासली होती.
(आ) लेखिका डॉक्टरांकडे जाण्यास तयार झाली.
➤ कारण बोट वाकत नव्हते, दुखत होते आणि कोणतेही उपाय चालत नव्हते.
(इ) दवाखान्यात गेल्यावर लेखिकेच्या पोटात गोळा आला.
➤ कारण तिने दवाखान्यात गंभीर दुखापत झालेल्या लोकांना पाहिले आणि घाबरली.
(ई) दवाखान्यातून लेखिका जड अंत:करणाने घरी परतली.
➤ कारण डॉक्टरांनी बोट स्ट्रॅपिंग करून हात गळ्यात अडकवला आणि खर्चही झाला.
(उ) लेखिकेला आता बोटाचे महत्त्व समजले आहे.
➤ कारण ती आता नीट बोट वळवू शकत नाही आणि त्याचे काम किती महत्त्वाचे आहे हे तिला समजले.
प्र. 3: तुमच्या वर्गमित्राला दुखापत झाली, तर तुम्ही त्याला कशी मदत कराल?
➤ मी त्याला सांत्वन देईन आणि जखमेवर प्रथमोपचार करीन.
➤ जखम मोठी असल्यास शिक्षक किंवा पालकांना त्वरित सांगीन.
➤ त्याला बसायला जागा देईन आणि आवश्यक असल्यास औषध लावून देईन.
➤ तो नीट बरा होईपर्यंत त्याच्या कामात मदत करीन.
प्र. 4: पाठामध्ये बोटाला दुखापत होण्यापासून बोट बरे होईपर्यंत आलेल्या घटना क्रमवार लिहा.
- लेखिकेने गूळ ठेचताना बोटाला घाव बसला.
- सुरुवातीला तिने दुर्लक्ष केले, पण नंतर बोट ठसठसू लागले.
- तिने गरम पाण्याचा शेक, तेलमालीश आणि मलम लावले.
- बोटाचा दुखरा भाग फुगून टम्म झाला आणि वाकायलाही तयार नव्हता.
- अखेर डॉक्टरांकडे गेल्यावर बोटाला स्ट्रॅपिंग करण्यात आले.
- हात गळ्यात अडकवला गेल्याने काम करता आले नाही.
- गोळ्या, औषधे आणि व्यायामामुळे हळूहळू बोट बरे झाले.
प्र. 5: दुखापत झालेले बोट तुमच्याशी बोलते आहे अशी कल्पना करून दहा-बारा ओळी लिहा.
“अरे, मी किती महत्त्वाचे आहेस ते तुला कधी समजणार?”
तू मला गूळ ठेचताना इजा केलीस आणि नंतर दुर्लक्षही केलेस. पण मी ठसठसू लागलो, फुगलो आणि ताठर झालो.
तुला कितीही प्रयत्न केले तरी मी वाकायला तयार नव्हतो! तेल लाव, गरम पाणी लाव, काहीही कर, मी माझ्या हट्टी स्वभावाने तसाच राहिलो.
शेवटी तुला डॉक्टरांकडे जावे लागले, त्यांनी मला बांधून ठेवले आणि तुला त्रास झाला.
आता तुला समजले का, बोट किती महत्त्वाचे आहे? माझी काळजी घे, कारण मीच तुझे सर्व काम करतो!
प्र. 6: तुम्हांला ठेच लागून जखम झाली तर…. काय कराल ते लिहा.
➤ मी जखमेवर स्वच्छ पाणी टाकेन आणि त्यावर औषध लावेन.
➤ रक्तस्त्राव होत असल्यास कपड्याने किंवा पट्टीने ते थांबवेन.
➤ गरज वाटल्यास आई-बाबांना सांगून डॉक्टरांकडे जाईन.
➤ झटकन चालणे किंवा धावणे टाळेन, जेणेकरून पुन्हा ठेच लागणार नाही.
खेळूया शब्दांशी.
(अ) खालील शब्दांचे पाठात आलेले समानार्थी शब्द लिहा.
✔ वहिनी – भावजय
✔ कथा – कहाणी
✔ आघात – घाव
✔ ललाट – कपाळ
✔ त्रास – वेदना
✔ तोरा – थाट
(आ) खालील शब्दांचे विरुद्धार्थी शब्द लिहा.
✔ गरम × थंड
✔ उजवा × डावा
✔ घट्ट × सैल
✔ दुर्लक्ष × लक्ष देणे
(इ) वाक्यांत उपयोग करा.
✔ वायफळ चर्चा – निरुपयोगी विषयांवर वायफळ चर्चा करणे चुकीचे आहे.
✔ बट्ट्याबोळ – परीक्षेच्या वेळी पुस्तक विसरलो आणि सगळा बट्ट्याबोळ झाला.
✔ ठसठसणे – मला दुखऱ्या दाताची ठसठस सहन होत नाही.
(ई) ‘हा नाद सोड, डॉक्टरांचा फोन जोड’ यासारखे यमक जुळवून वाक्ये लिहा.
(अ) त्याचा खिसा गरम, हात ठेवला तर जळेल मर्म!
(आ) मोडेन पण वाकणार नाही, संकट आले तरी ढळणार नाही!
(इ) बोटभर दुखणं, वेदना झाली भीषण!
(ई) मनावरचा उतरला ताण, चेहऱ्यावर आला आनंदाचा वाण!
(उ) ‘हाडबिड’ यासारखे अवयवांवर आधारित जोडशब्द लिहा.
डोळेभोळे
नाकतोंड
ओठटोठ
हातपाय
तोंडवोंड
(ऊ) गप्प, हुप्प, टम्म यांसारखी जोडाक्षरे लिहा.
✔ झप्प
✔ थप्प
✔ धप्प
✔ चक्क
✔ गुडुप
(ए) शेवटचे अक्षर सारखे असणारे शब्द लिहा.
| दिलेला शब्द | सारखा शेवट असणारा शब्द |
|---|---|
| फणस | अननस |
| हस | बस |
| घड्याळ | पाळ |
| गाडी | बाडी |
| माझे | तुझे |
| नदी | हडी |
| ससा | तसा |
| धन | मन |
Leave a Reply