बालसभा
स्वाध्याय
प्र. 1: दोन-तीन ओळींमध्ये उत्तरे लिहा.
(अ) इयत्ता सहावीच्या बालसभेचे आयोजन कोणत्या निमित्ताने केले होते?
➤ इयत्ता सहावीच्या बालसभेचे आयोजन महात्मा फुले यांची पुण्यतिथी (२८ नोव्हेंबर) आणि
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर महापरिनिर्वाण दिन (६ डिसेंबर) या दोन महत्त्वाच्या दिनांचे स्मरण करण्यासाठी केले होते.
(आ) बालसभेमध्ये इयत्ता सहावीच्या वर्गातील कोणी कोणी सहभाग घेतला?
➤ नीता, तन्वी, कुणाल, अन्वर, निलोफर, गुरुप्रीत आणि चंदर यांनी बालसभेत सहभाग घेतला.
➤ काही विद्यार्थ्यांनी सूत्रसंचालन केले, काहींनी महापुरुषांवर भाषण दिले, तर काहींनी नियोजन आणि व्यवस्था पाहिली.
(इ) बालसभेचे नियोजन करताना मुलांना कोणी कोणी मदत केली?
➤ मुख्याध्यापिका, शिक्षक, शाळेचे सेवक, आणि विद्यार्थ्यांचे पालक यांनी मुलांना मदत केली.
➤ त्यांनी मंच, ध्वनीव्यवस्था, सजावट आणि विद्यार्थ्यांना मार्गदर्शन केले.
प्र. 2: महात्मा फुले व डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या कार्याची माहिती आठ-दहा ओळींमध्ये लिहा.
महात्मा फुले यांचे कार्य:
✔ महात्मा फुले यांनी स्त्री शिक्षणासाठी पहिली मुलींची शाळा सुरू केली.
✔ त्यांनी सत्यशोधक समाजाची स्थापना करून समाजसुधारणा केली.
✔ त्यांनी विधवा विवाहास प्रोत्साहन दिले आणि अनाथालय सुरू केले.
✔ त्यांनी जातिव्यवस्थेच्या विरोधात लढा दिला आणि सर्वांसाठी शिक्षण महत्त्वाचे आहे, असे सांगितले.
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे कार्य:
✔ डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हे भारतीय राज्यघटनेचे शिल्पकार होते.
✔ त्यांनी स्पृश्य-अस्पृश्यता नष्ट करण्यासाठी मोठे योगदान दिले.
✔ त्यांनी विद्यार्थ्यांसाठी वसतिगृहे आणि शिक्षणसंस्था स्थापन केल्या.
✔ त्यांचे विचार समाजसुधारणा, शिक्षण आणि समानता यासाठी प्रेरणादायक आहेत.
प्र. 3: तुमच्या वर्गाला विज्ञान प्रदर्शनाचे आयोजन शाळा स्तरावर करायचे आहे. तुम्ही कोणकोणती तयारी कराल?
विज्ञान प्रदर्शनासाठी तयारी –
✔ प्रदर्शनासाठी महत्त्वाचे विषय निवडणे (उदा. पर्यावरण, सौरऊर्जा, वैज्ञानिक शोध).
✔ विद्यार्थ्यांच्या गटांचे नियोजन करणे आणि जबाबदाऱ्या वाटणे.
✔ प्रयोग आणि मॉडेल तयार करण्यासाठी आवश्यक साहित्य गोळा करणे.
✔ प्रदर्शनासाठी पोस्टर आणि माहितीफलक तयार करणे.
✔ पाहुण्यांचे स्वागत, माहिती देणारे विद्यार्थी निवडणे.
✔ कार्यक्रम नियोजन करून सर्व विद्यार्थ्यांना तयारीसाठी मदत करणे.
प्र. 4: शाळेमध्ये बालसभांव्यतिरिक्त होणाऱ्या इतर कार्यक्रमांची यादी करा.
✔ स्वातंत्र्यदिन आणि प्रजासत्ताक दिन साजरा करणे.
✔ शाळेतील विज्ञान व कला प्रदर्शन.
✔ स्नेहसंमेलन आणि क्रीडास्पर्धा.
✔ गुरुपौर्णिमा, शिक्षक दिन आणि बालदिन.
✔ गणपती उत्सव, संविधान दिन आणि पर्यावरण दिन.
✔ वाचन प्रेरणा दिवस आणि निबंध स्पर्धा.
प्र. 5: बालसभा कोणकोणत्या विषयांवर घेतल्या जातात? त्या विषयांची यादी करा.
✔ महापुरुषांचे जीवन आणि कार्य (महात्मा गांधी, नेहरू, टिळक, सावित्रीबाई फुले, डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर).
✔ शिक्षणाचे महत्त्व आणि विद्यार्थी जीवनातील शिस्त.
✔ पर्यावरण संरक्षण आणि स्वच्छ भारत अभियान.
✔ विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाचा उपयोग.
✔ खेळ आणि शरीरसौष्ठवाचे महत्त्व.
✔ संगणक आणि इंटरनेटचे फायदे आणि तोटे.
प्र. 6: तुमच्या शाळेत पर्यावरण दिन साजरा करायचा आहे. खालील मुद्द्यांवर काय विचार कराल?
(अ) कोणती घोषवाक्ये बनवाल?
✔ प्रदूषण टाळा, पर्यावरण वाचवा!
✔ झाडे लावा, झाडे जगवा!
✔ प्लास्टिकचा नाश, पृथ्वीचा विकास!
(आ) कोणत्या समस्यांवर विचार कराल?
✔ कचरा समस्या आणि त्यावर उपाय.
✔ पाणी वाचवण्याचे महत्त्व.
✔ झाडतोड थांबवण्यासाठी उपाय.
✔ हवेचे आणि जलप्रदूषण रोखण्याचे मार्ग.
(इ) प्रमुख पाहुणे म्हणून कोणाला बोलवाल?
✔ गावातील ज्येष्ठ नागरिक किंवा सामाजिक कार्यकर्ते.
✔ पर्यावरणतज्ज्ञ किंवा विज्ञान शिक्षक.
✔ स्थानिक सरकारी अधिकारी किंवा वनविभागाचे कर्मचारी.
Leave a Reply