सुगंधी सृष्टी
प्रश्न १: तीन-चार वाक्यांत उत्तरे द्या.
1. “सुगंधी पेटीचा एक एक खणच जणू उघडत चालला होता”, असे लेखकाने कशाला म्हटले आहे?
➤ लेखकाने मोगऱ्याच्या कळीचे उमलण्याचे वर्णन करताना असे म्हटले आहे. एकेक पाकळी खुलत गेली आणि सुगंध दरवळला, त्यामुळे तो अनुभव जणू सुगंधी पेटी उघडल्यासारखा वाटला.
2. निशिगंध आपले सारे वैभव चवड्यावर उभा राहून जगाला दाखवत असतो, असे लेखकाला का वाटते?
➤ निशिगंधाचे फूल हिरव्या छडीवर हारीसारखे फुलते आणि रात्री त्याचा सुंदर सुगंध दरवळतो. त्याचे सौंदर्य आणि सुगंध तो लपवत नाही, त्यामुळे तो आपले वैभव खुल्या मनाने दाखवत असल्यासारखे वाटते.
3. लेखकाने गुलाबाचे वर्णन कोणत्या शब्दांत केले आहे?
➤ लेखकाने गुलाबाला “फुलांचा राजा” म्हटले आहे. त्याने गुलाबाच्या सुंदर रंगसंगती, मखमली पाकळ्या, आणि सुगंध याचे वर्णन केले आहे. गुलाब खूप नाजूक असतो आणि त्याची काळजी घ्यावी लागते.
4. लेखकाला सकाळी पारिजातकाखालून जाताना पुण्यभूमीवरून चालल्यासारखे का वाटते?
➤ पारिजातकाची फुले सकाळी जमिनीवर पडतात आणि जणू नैसर्गिक गालिचा तयार होतो. त्या फुलांचा सुगंध आणि वातावरणातील पवित्रता लेखकाला पुण्यभूमीवर चालल्यासारखे वाटते.
प्रश्न २: तुमच्या शब्दांत उत्तरे द्या.
1. तुम्हाला कोणकोणती फुले जास्त आवडतात? ती का आवडतात?
➤ मला गुलाब, मोगरा आणि निशिगंध ही फुले आवडतात. गुलाब सुगंधी आणि विविध रंगांमध्ये मिळतो, मोगऱ्याचा सुगंध मनमोहक असतो, तर निशिगंध रात्री फुलून आनंद देतो.
2. तुमच्या मते फुलांनी माणसाला कोणता अनमोल संदेश दिला आहे?
➤ फुले आपल्या रंग, गंध आणि सौंदर्याने इतरांना आनंद देतात, पण त्यासाठी काहीही मागत नाहीत. त्यामुळे फुलांप्रमाणे आपल्यालाही इतरांसाठी उपयुक्त बनावे आणि आनंद वाटावा, असा संदेश मिळतो.
3. या पाठात गुलाबाला ‘राजेश्री’ तर निशिगंधाला ‘गुलछडी’ म्हटले आहे, का ते सांगा.
➤ गुलाबाचे फूल नाजूक आणि रुबाबदार असल्यामुळे त्याला ‘राजेश्री’ म्हटले आहे. तर निशिगंधाची फुले हारीसारखी छडीवर लागतात, त्यामुळे त्याला ‘गुलछडी’ म्हणतात.
प्रश्न ३: कल्पना करा आणि उत्तर द्या.
पारिजातकाचे फूल तुमच्याशी बोलत आहे, असे समजून ८ ते १० वाक्ये लिहा.
➤ मी पारिजातकाचे फूल, रात्री उमलते आणि सकाळी जमिनीवर पडते. माझ्या सुगंधाने सारा परिसर सुवासिक होतो. मी कधीही माझे सौंदर्य लपवत नाही, सर्वांसाठी खुला असतो. माझी फुले वेचली नाहीत तरीही मी आनंद देतो. सकाळी जमिनीवर पडूनही मी लोकांना सुखद अनुभव देतो. माझी वृत्ती दानशूर आहे, म्हणूनच मला “दानशील फूल” म्हणतात. माझ्यामुळे लोकांना आनंद मिळतो आणि मी निसर्गाची शोभा वाढवतो.
खेळूया शब्दांशी:
1. खालील शब्दांसाठी समानार्थी शब्द लिहा.
- बिऱहाड – घर
- सुवास – सुगंध
- मोठी – भव्य
- कष्ट – मेहनत
2. खालील शब्दांचे विरुद्धार्थी शब्द लिहा.
- निरुपाय × उपाययुक्त
- प्रसन्न × अप्रसन्न
- घनदाट × विरळ
- उदार × स्वार्थी
3. ‘ता’ प्रत्यय लावून तयार झालेले शब्द लिहा.
- एक → एकटा
- शंभर → शंभरटा
- हजार → हजारटा
4. ‘-दार’ प्रत्यय लावून तयार झालेले शब्द लिहा.
- डौल → डौलदार
- गंध → गंधदार
Leave a Reply