आपले परमवीर
१. परिचय:
- हा धडा भारताच्या सर्वोच्च लष्करी सन्मान ‘परमवीर चक्र’ आणि वीर सैनिकांच्या शौर्याबद्दल आहे.
- परमवीर चक्र हे भारतातील सर्वात मोठे शौर्यपदक आहे, जे युद्धात अतुलनीय शौर्य दाखवणाऱ्या सैनिकांना दिले जाते.
- हा सन्मान मिळवणाऱ्या सैनिकांना ‘परमवीर’ म्हटले जाते.
२. परमवीर चक्र बद्दल माहिती:
- परमवीर चक्र हे भारताचे सर्वोच्च लष्करी सन्मान आहे.
- हे युद्धभूमीवर असामान्य धाडस आणि बलिदान करणाऱ्या सैनिकांना दिले जाते.
- हे पदक आतापर्यंत केवळ २१ वेळा प्रदान करण्यात आले आहे, त्यापैकी १४ सैनिकांना ते मरणोत्तर मिळाले आहे.
३. परमवीर चक्राचे स्वरूप:
घटक | माहिती |
---|---|
धातू | कांस्य (Bronze) |
आकार | गोलसर, मध्यभागी राष्ट्रीय चिन्ह |
मागील बाजू | “परमवीर चक्र” इंग्रजी व हिंदीत कोरलेले आहे |
विशेषता | दोन कमलपुष्पे आणि गडद जांभळी कापडी पट्टी |
डिझाइन तयार करणारे | सावित्रीबाई खानोलकर |
४. फ्लाईंग ऑफिसर निर्मलजीत सेखाँ यांचे शौर्य:
- १९७१ मध्ये पाकिस्तानशी युद्ध सुरू असताना, श्रीनगर हवाई तळावर शत्रूच्या सहा सेबर जेट विमाने हल्ला करण्यासाठी आली होती.
- तेव्हा फ्लाईंग ऑफिसर निर्मलजीत सेखाँ सावध होते, पण धुरामुळे त्यांना उड्डाण करता आले नाही.
- शत्रू जवळ येताच त्यांनी धैर्याने लढत दोन शत्रू विमाने पाडली.
- संख्या कमी असूनही त्यांनी शत्रूशी निकराने लढा दिला, ज्यामुळे श्रीनगरचे संरक्षण झाले.
- या लढाईत त्यांनी आपले प्राण गमावले, पण त्यांचा पराक्रम अमर राहिला.
५. दधीची ऋषींची त्यागगाथा:
- एका दंतकथेनुसार, एका राक्षसाने संपूर्ण जगातील पाणी पळवले होते, त्यामुळे लोक तहानेने तडफडत होते.
- कोणत्याही शस्त्राने त्या राक्षसाचा नाश होऊ शकत नव्हता, म्हणून एक अमोघ शस्त्र हवे होते.
- दधीची ऋषींनी लोकांच्या भल्यासाठी स्वतःच्या अस्थींचे दान केले.
- त्यांच्या हाडांपासून ‘इंद्रवज्र’ नावाचे शक्तिशाली शस्त्र तयार करण्यात आले आणि त्याने राक्षसाचा नाश झाला.
- त्यांच्यासारखा त्यागच आपले सैनिक करतात, म्हणून त्यांना ‘परमवीर’ असे म्हणतात.
६. वीर परमवीर सैनिकांची नावे:
(काही महत्त्वाचे वीर सैनिक ज्यांना परमवीर चक्र मिळाले)
- मेजर सोमनाथ शर्मा
- लान्स नाईक करमसिंग
- सेकंड लेफ्टनंट राम राघोबा राणे
- कॅप्टन विक्रम बत्रा
- ग्रेनेडियर योगेंद्रसिंग यादव
- लेफ्टनंट मनोजकुमार पांडे
- रायफल मॅन संजयकुमार
- फ्लाईंग ऑफिसर निर्मलजीत सेखाँ
७. राष्ट्र आणि राष्ट्रीय प्रतीके:
- राष्ट्र म्हणजे अनेक खेडी, गावे आणि शहरे मिळून तयार होणारा प्रदेश.
- भारताच्या सीमारेषेत राहणारे आपण सर्वजण ‘भारतीय नागरिक’ आहोत.
- राष्ट्रीय प्रतीके:
- राष्ट्रध्वज (तिरंगा) – तीन रंग असलेला भारतीय झेंडा.
- राष्ट्रगीत (‘जन गण मन’) – भारताचे अधिकृत राष्ट्रगीत.
- राजमुद्रा – चार सिंह असलेली अशोक स्तंभावर आधारित मुद्रा.
८. धड्याचा मुख्य उद्देश:
भारतीय सैनिकांचे बलिदान समजावून सांगणे.
परमवीर चक्राचा महत्त्वाचा इतिहास समजावणे.
राष्ट्रप्रेम आणि देशसेवेचे महत्त्व पटवून देणे.
परमवीर सैनिकांच्या धैर्याची ओळख करून देणे.
९. शिकवण:
- देशाच्या सुरक्षेसाठी आपल्या सैनिकांचे बलिदान महत्त्वाचे असते.
- परमवीर सैनिकांसारखे शौर्य आणि कर्तव्यभाव आपल्या आयुष्यात असावे.
- आपल्या राष्ट्रीय प्रतीकांचा आदर करावा आणि देशप्रेमाची भावना ठेवावी.
- समाजाच्या कल्याणासाठी आणि देशसेवेसाठी काहीतरी योगदान द्यावे.
Leave a Reply