बालभारती Notes Class 6 Chapter 4 Balbharati Maharashtra Board Marathi Medium

गवतफुला रे! गवतफुला!

1. परिचय

ही कविता सुप्रसिद्ध कवयित्री इंदिरा संत यांनी लिहिली आहे. त्यांचे लेखन स्त्रीमनाच्या हळुवार भावनांना स्पर्श करणारे आहे. त्यांच्या शेला, मेंदी, मृगजळ, रंगबावरी या कवितासंग्रहांबरोबरच गवतफुला, मामाचा वाडा हे बालकवितासंग्रह प्रसिद्ध आहेत.

या कवितेत गवतफुलाच्या सौंदर्याचे आणि त्याविषयी मुलाला वाटणाऱ्या प्रेमाचे सुंदर वर्णन करण्यात आले आहे.

2. गवतफुलाशी झालेली ओळख

मुलगा आपल्या मित्रांसोबत माळावर पतंग उडवत असतो. खेळता खेळता त्याला गवतावर हलकेच झुलणारे एक छोटेसे गवतफूल दिसते. त्याच्या नाजूक सौंदर्यावर तो इतका भाळतो की, त्याच्या लक्षातही येत नाही की तो आपला पतंग आणि मित्रांना विसरला आहे.

3. गवतफुलाचे सौंदर्य

कवयित्रीने गवतफुलाचे अत्यंत सुंदर वर्णन केले आहे.

पानांचे वर्णन:

• गवतफुलाची पाने हिरवी, नाजूक आणि रेशीमसारखी मऊ आहेत.
• वारा हलकी झुळूक येताच ती सळसळत आवाज करतात.

पाकळ्यांचे वर्णन:

• एक निळसर पाकळी नीळनिळूली,
• मधोमध पिवळ्या परागकणांची झगमग,
• तळाशी असलेली लाल गोजिरवाणी पाकळी खुललेली दिसते.

त्याच्या रंगीबेरंगी सौंदर्याने हरखून जाऊन मुलाला भान हरपते.

4. गवतफुलाचा झुलता खेळ

• वाऱ्याच्या झुळुकीवर हे गवतफूल झुलत राहते, जणू ते झोपाळ्यावर खेळत आहे.
• रात्रीसुद्धा गवतफूल जणू लहान होऊन अंगाईचे गोड गाणे ऐकत असते.
• मुलालाही असे वाटते की, तो गवतफुलासारखा लहान व्हावा आणि त्याच्यासोबत खेळत राहावे.

5. मुलाची इच्छा – गवतफुलासोबत खेळणे

• गवतफुलाची भाषा शिकायची आहे.
• गवतफुलाला गोष्टी सांगायच्या आहेत.
• गवतफुलाच्या खेळात सहभागी व्हायचे आहे.
• गवतफुलासोबत खाऊ खायचा आहे.
• गवतफुलाचे रंग घेऊन फुलपाखरांना फसवायचे आहे.

6. कवितेतील महत्त्वाचे भावनिक विचार

ही कविता केवळ गवतफुलाच्या सौंदर्याचे वर्णन करत नाही, तर निसर्गाच्या साध्या, छोट्या गोष्टींमध्येही मोठा आनंद मिळू शकतो, हे सांगते.
मुलाला त्याच्या खेळातील मित्र विसरायला लावणारे गवतफूल निसर्गातील सौंदर्याचे प्रतीक आहे.

मुख्य शिकवण:

1. निसर्गातील प्रत्येक गोष्ट सुंदर आणि अनोखी असते.
2. लहानसहान गोष्टींमध्येही मोठा आनंद लपलेला असतो.
3. बालपणातील निरागसतेला निसर्गाची साथ लाभल्यास ती अधिक सुंदर वाटते.