सायकल म्हणते, मी आहे ना!
१. परिचय:
ही गोष्ट सायकलच्या आत्मकथनाच्या स्वरूपात आहे, जिथे सायकल स्वतः विषयी बोलते आणि तिचे महत्त्व, इतिहास, उपयोग आणि फायदे सांगते.
२. सायकलचा इतिहास:
- सायकलला काही लोक दुचाकी असेही म्हणतात.
- प्रारंभीच्या सायकलींना वेग नव्हता, कारण त्या साध्या लाकडी चाकांनी बनवल्या जात होत्या.
- १८८७ मध्ये जॉन बॉइड डनलॉप यांनी रबरी टायर शोधून काढले, त्यामुळे सायकलचा वेग वाढला.
- सायकलचा शोध १६९० साली फ्रान्समधील एम. डी. हसवहक्क यांनी लावला.
- १८७६ साली एच. जे. लॉसन यांनी सायकलींना अधिक वेग मिळावा म्हणून सुधारणा केल्या.
- पहिल्या दोनशे वर्षांत सायकलचा विकास मंद गतीने झाला, पण पुढील शंभर-दीडशे वर्षांत ती वेगाने लोकप्रिय झाली.
- आज जगातील प्रत्येक देशात सायकलचा वापर केला जातो.
३. सायकलचा वापर आणि उपयोग:
लहान मुलांचे दुसरे वाहन सायकल असते.
आई-वडील हमखास मुलांसाठी सायकल घेतात कारण –
- ती स्वस्त आणि सोपी आहे.
- अपघाताची शक्यता कमी असते.
- पडल्यास फक्त किरकोळ खरचटते, मोठी दुखापत होत नाही.
- आत्मविश्वास वाढतो आणि मूल स्वावलंबी होते.
घरातील छोटी मोठी कामे करण्यासाठी सायकल उपयुक्त ठरते.
- दुकानातून साबण, भाजीपाला, औषधे आणण्यासाठी सोयीस्कर.
- बाजार, शाळा, ऑफिससाठी उत्तम पर्याय.
४. सायकलचे फायदे:
(अ) व्यक्तिगत फायदे:
- सायकल चालवल्याने व्यायाम होतो, शरीर तंदुरुस्त राहते.
- घाम येऊन शरीरातील चरबी कमी होते.
- हृदयाचे आरोग्य सुधारते आणि मांसपेशी बळकट होतात.
- शरीरातील रक्तप्रवाह सुरळीत राहतो.
(ब) आर्थिक फायदे:
- सायकलसाठी पेट्रोल किंवा डिझेल लागत नाही, त्यामुळे पैसे वाचतात.
- दुरुस्तीचा खर्च खूप कमी असतो.
- पार्किंगसाठी कमी जागा लागते.
(क) पर्यावरणीय फायदे:
- सायकल वापरल्याने प्रदूषण होत नाही.
- इंधनाची बचत होते.
- शहरात वाहतूक कोंडी होत नाही.
(ड) सामाजिक व राष्ट्रीय फायदे:
- जर अधिक लोक सायकलचा वापर करत असतील, तर देशाच्या परदेशी इंधनावरील अवलंबनात घट होईल.
- वाहतूक कोंडी कमी होईल आणि त्यामुळे हवा प्रदूषण कमी होईल.
- परदेशातून इंधन खरेदी करण्यासाठी लागणारा खर्च वाचेल.
५. सायकलचा आधुनिक वापर आणि बदल:
सायकल आता आधुनिकीकरणाकडे वाटचाल करत आहे.
वेगवेगळ्या प्रकारच्या सायकली उपलब्ध आहेत –
- शहरातील वापरासाठी (सिटी बाईक्स).
- शर्यतीसाठी (रेसिंग बाईक्स).
- डोंगराळ भागासाठी (माउंटन बाईक्स).
मोठ्या शहरांमध्ये सायकलसाठी विशेष रस्ते आणि लेन तयार केल्या जात आहेत.
अनेक विकसित देशांमध्ये लोक सायकलला प्राथमिक वाहन म्हणून स्वीकारत आहेत.
Leave a Reply