कुमारभारती Question Answers Class 10 Chapter 14 Kumarbharati Maharashtra Board Marathi Medium

काळे केस

(1) आकृत्या पूर्ण करा:

(अ) तिसऱ्या मजल्यावरून पावसाळ्यात लेखकाला दिसलेली दृश्ये:

1. धूसर झालेल्या दिशा
2. झाडांवर चमकणारे पावसाचे थेंब
3. ओलसर भिंती आणि कौलारू घरे
4. पावसाच्या सरी आणि हवेतला गारवा

(आ) लेखक सर्वकाळ विचार करताना शोध घेणाऱ्या गोष्टी:

1. नवीन कल्पनांचा शोध
2. निसर्गाचे निरीक्षण
3. समाजातील विचित्र प्रश्नांचा अभ्यास
4. स्वतःच्या विचारसरणीचा शोध

(2) कारणे शोधा:

(अ) लेखकाला स्वतःच्या केसांच्या काळेपणाबद्दल विचारलेल्या प्रश्नाचे आश्चर्य वाटले नाही, कारण…

• लेखकाला हा प्रश्न वारंवार विचारला जात असे, त्यामुळे त्याला त्याची सवय झाली होती.
• लोक त्याच्या केसांचे रहस्य जाणून घ्यायला उत्सुक असायचे.
• त्यामुळे लेखक हा प्रश्न गांभीर्याने न घेता त्यावर हसत उत्तर देत असे.

(आ) लेखकाच्या खनपटीला बसलेला माणूस केसांच्या क्षुल्लक प्रश्नाचा तगादा लावत होता, कारण…

• त्याला वाटले की लेखकाने केस काळे राहण्यासाठी काहीतरी विशेष उपाय केले असतील.
• तो स्वतःच्या पांढऱ्या झालेल्या केसांमुळे चिंतीत होता.
• लेखक खरे सांगत नाही, अशी त्याची शंका होती.

(3) खालील शब्दसमूहांचा तुम्हाला समजलेला अर्थ लिहा:

(4) खालील शब्दसमूहांचे अर्थ लिहून तक्ता पूर्ण करा:

(5) खालील शब्दांचा वापर करून वाक्ये तयार करा:

1. निष्णात – माझे शिक्षक गणितात निष्णात आहेत.
2. झिलई – नवीन कपड्यांची झिलई खूप आकर्षक दिसत होती.
3. नित्यनेम – सकाळी फिरायला जाणे हा माझा नित्यनेम आहे.
4. लहरी – पाऊस हा खूप लहरी असतो.
5. तगादा – मुलाने खेळण्याची हट्टाने तगादा लावला.

(6) खालील वाक्यांतील अलंकार ओळखा:

(7) खालील वाक्यांतील परस्परविरोधी शब्दांचे शब्दसौंदर्य अनुभवा आणि त्याचा आस्वाद घ्या:

(8) विरुद्धार्थी शब्द लिहा:

(9) स्वमत:

(अ) लेखकाने खनपट्टीला बसलेल्या माणसाशी कलप लावण्याबाबत केलेल्या विनोदी चर्चेबाबत तुमचे मत लिहा.

• लेखकाने विनोदबुद्धीने उत्तर देऊन त्या माणसाचा हट्ट मोडण्याचा प्रयत्न केला.
• त्याने “फार विचार केल्याने केस पांढरे होतात” असे गंमतीने सांगितले.
• ही चर्चा मनोरंजक असून लेखकाच्या बुद्धिमत्तेचे आणि विनोद कौशल्याचे उदाहरण आहे.

(आ) परगावी गेल्यानंतर लेखकाला आलेला अनुभव तुमच्या शब्दांत लिहा.

• परगावी गेल्यावर लेखकाला जुन्या मित्रांच्या आठवणी जाग्या होतात.
• त्याच्या ओळखीची माणसे त्याच्याशी संवाद साधतात आणि जुन्या गप्पा रंगतात.
• तो त्या गप्पांमध्ये रमतो आणि भूतकाळातील अनुभव नव्याने जगतो.

(इ) प्रत्येकाची विचार करण्याची सवय आणि वेळ स्वतंत्र असते, याबाबत तुमचा विचार स्पष्ट करा.

• प्रत्येक माणसाची विचार करण्याची पद्धत आणि वेळ वेगळी असते.
• काही जण शांततेत विचार करतात, तर काही जण चालताना किंवा काम करताना विचार करतात.
• लेखकाला विचार करण्यासाठी सकाळी दाढी करण्याची वेळ सर्वात उपयुक्त वाटते.