कुमारभारती Important Questions Class 10 Chapter 4 Kumarbharati Maharashtra Board Marathi Medium

Imp Questions For All Chapters – कुमारभारती Class 10

उत्तमलक्षण

छोटे प्रश्न

1. संत रामदास कोण होते?

→ संत रामदास हे संतकवी असून त्यांनी समाजाच्या नैतिक आणि आध्यात्मिक उन्नतीसाठी काव्यरचना केली.

2. संत रामदासांची कोणती ग्रंथ प्रसिद्ध आहेत?

→ त्यांचे ‘दासबोध’ आणि ‘मनाचे श्लोक’ हे विशेष प्रसिद्ध ग्रंथ आहेत.

3. ‘उत्तमलक्षण’ या कवितेत संत रामदासांनी कोणता संदेश दिला आहे?

→ त्यांनी सत्याचा मार्ग स्वीकारावा, विवेकाने वागावे आणि सद्गुण जोपासावेत असा संदेश दिला आहे.

4. संत रामदासांनी ‘वाट पुसल्याविण जाऊं नये’ असे का सांगितले आहे?

→ कोणतेही कार्य विचारपूर्वक आणि योग्य मार्गदर्शनाने करावे, अन्यथा नुकसान होऊ शकते.

5. ‘पुण्यमार्ग सोडूं नये’ या ओळीचा अर्थ काय?

→ सत्कर्म आणि पुण्याचा मार्ग कधीही सोडू नये, असे यात सांगितले आहे.

6. संत रामदासांनी आळशीपणा का नाकारला आहे?

→ आळशीपणा माणसाच्या प्रगतीत अडथळा आणतो, म्हणून तो त्यागावा.

7. ‘सभेमध्ये लाजू नये’ या ओळीचा अर्थ काय?

→ सार्वजनिक ठिकाणी आत्मविश्वासाने वागावे आणि भीती बाळगू नये.

8. संत रामदासांनी परपीडा करण्यास का मनाई केली आहे?

→ परपीडा करणे हे अनैतिक व चुकीचे आहे, त्यामुळे इतरांना त्रास न देता सद्भावना ठेवावी.

9. सत्कीर्ती वाढवावी, असे संत रामदासांनी का सांगितले आहे?

→ चांगल्या कार्यांमुळे कीर्ती वाढते आणि समाजात प्रतिष्ठा लाभते.

10. सत्याचा मार्ग सोडू नये, असे सांगण्यामागचे कारण काय?

→ सत्यानेच आत्मिक समाधान मिळते आणि जीवन यशस्वी होते.

मोठे प्रश्न:

1. संत रामदासांनी ‘सत्याचा मार्ग स्वीकारावा’ असे का सांगितले आहे?

→ संत रामदासांच्या मते, सत्य हा जीवनाचा आधारस्तंभ आहे. सत्याने वागणारा माणूस समाजात प्रतिष्ठा मिळवतो आणि आत्मिक समाधान प्राप्त करतो. त्यामुळे खोटेपणा, फसवणूक आणि अन्याय टाळून नेहमी सत्याचा मार्ग स्वीकारावा.

2. ‘परपीडा करू नये’ या विचाराचा महत्त्वाचा संदेश काय आहे?

→ परपीडा म्हणजे दुसऱ्याला त्रास देणे, जे संत रामदासांना अमान्य होते. कोणालाही इतरांच्या वेदना आणि दुःखाचा कारणीभूत होता कामा नये. समाजात शांती आणि एकोपा टिकवायचा असेल, तर परोपकार करावा आणि परपीडा टाळावी.

3. संत रामदासांनी ‘सभेमध्ये लाजू नये’ असे का सांगितले आहे?

→ समाजात वावरताना आत्मविश्वासाने बोलणे आणि स्वतःची मते निर्भयपणे मांडणे महत्त्वाचे आहे. लाज वाटल्यास आपली योग्य मते मांडता येत नाहीत आणि संधीही हातून सुटतात. त्यामुळे सार्वजनिक ठिकाणी आत्मविश्वासाने वागावे व लाज टाळावी.

4. ‘आळस सुख मानू नये’ या विचाराचा तुमच्या दृष्टीने अर्थ काय?

→ आळस हा प्रगतीसाठी अडथळा ठरतो आणि त्यामुळे व्यक्ती मागे पडते. श्रम आणि परिश्रम केल्यानेच माणूस यशस्वी होतो व जीवनात स्थिरता मिळते. त्यामुळे आळशीपणा न करता सातत्याने कष्ट करणे गरजेचे आहे.

5. संत रामदासांनी ‘संतसंग खंडू नये’ असे का सांगितले आहे?

→ सत्संग म्हणजे सत्पुरुषांचा सहवास, जो जीवनात चांगले संस्कार घडवतो. संतसंगामुळे माणसाला योग्य विचार, सद्गुण आणि सुसंस्कार मिळतात. त्यामुळे संतांचा संग कधीही सोडू नये आणि त्यांच्याकडून शिकण्याचा प्रयत्न करावा.

6. ‘अपकीर्ती टाळावी आणि सत्कीर्ती वाढवावी’ या विचाराचा महत्त्व काय आहे?

→ चांगले कार्य केल्यास सत्कीर्ती मिळते आणि समाजात सन्मान वाढतो. अपकीर्ती म्हणजे वाईट वागणूक, जी माणसाची प्रतिष्ठा कमी करते. त्यामुळे प्रत्येकाने नेहमीच चांगली कर्मे करावी आणि चांगली कीर्ती मिळवण्याचा प्रयत्न करावा.