कुमारभारती Important Questions Class 10 Chapter 19 Kumarbharati Maharashtra Board Marathi Medium

Imp Questions For All Chapters – कुमारभारती Class 10

तू झालास मूक समाजाचा नायक

छोटे प्रश्न

1. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी कोणता सत्याग्रह केला?

→ चवदार तळ्याचा सत्याग्रह.

2. या कवितेचे कवी कोण आहेत?

→ ज. वि. पार.

3. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी कोणत्या रूढी नाकारल्या?

→ सामाजिक परंपरा व अस्पृश्यता.

4. कवीने कोणाला ‘मूक समाजाचा नायक’ म्हणले आहे?

→ डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर.

5. डॉ. आंबेडकरांनी परिस्थितीवर स्वार होऊन काय केले?

→ नव्या समाजाची जडणघडण केली.

6. चवदार तळ्याच्या घटनेनंतर किती वर्षांनी ही कविता लिहिली गेली?

→ पन्नास वर्षांनी.

7. कवीच्या मते सूर्यफुलांनी काय केले होते?

→ पाठ फिरवली होती.

8. डॉ. आंबेडकरांनी गुलामांच्या पायांतून काय तोडले?

→ बेड्या.

9. कवीने रणशिंग कशावर फुंकल्याचे सांगितले आहे?

→ अगाध ज्ञानाच्या बळावर.

10. कवितेतील “बिगूल प्रतीक्षा करतोय” या वाक्याचा अर्थ काय?

→ परिवर्तनाच्या नव्या संघर्षाची तयारी होत आहे.

11. कवीने डॉ. आंबेडकरांच्या संघर्षाची तुलना कशाशी केली आहे?

→ काठ्यांच्या संगिनींशी.

12. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी कोणत्या सामाजिक घटकाला जागे केले?

→ बहिष्कृत भारत.

दीर्घ प्रश्न

1. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी मूक समाजासाठी कोणते कार्य केले?

→ डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी अस्पृश्य समाजाच्या उद्धारासाठी सत्याग्रह केले. त्यांनी सामाजिक अन्यायाविरुद्ध लढा देऊन दलित समाजाला हक्क मिळवून दिले. त्यांच्या कार्यामुळे बहिष्कृत समाजाला नवी ओळख मिळाली.

2. कवितेत डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांच्या संघर्षाचे कसे वर्णन केले आहे?

→ कवितेत आंबेडकरांच्या संघर्षाला रणशिंग फुंकण्यासारखे दर्शवले आहे. त्यांनी समाजाच्या बेड्या तोडून समानतेसाठी लढा दिला. त्यांच्या प्रयत्नांमुळे दबलेल्या समाजाला स्वाभिमानाने उभे राहता आले.

3. ‘तू झालास मूक समाजाचा नायक’ या ओळीतून काय अर्थ व्यक्त होतो?

→ या ओळीतून डॉ. आंबेडकरांनी शोषित, पीडित लोकांसाठी घेतलेल्या पुढाकाराचे कौतुक आहे. त्यांनी मूक समाजाला आवाज दिला आणि अन्यायाविरुद्ध संघर्ष केला. त्यामुळे त्यांना मूक समाजाचा नायक म्हणण्यात आले आहे.

4. ‘खाचखळग्यांनी तुझे स्वागत केले’ या ओळीचा अर्थ काय आहे?

→ ही ओळ आंबेडकरांच्या जीवनातील संघर्षाचे प्रतीक आहे. समाजातील अडथळे, अवहेलना आणि विरोध यांचा त्यांनी सामना केला. परंतु त्यांनी या सर्व अडचणींवर मात करून नव्या युगाची सुरुवात केली.

5. चवदार तळ्याच्या सत्याग्रहाचे महत्त्व काय होते?

→ हा सत्याग्रह पाण्याच्या हक्कासाठी लढला गेला, पण तो केवळ पाणी मिळवण्याचा संघर्ष नव्हता. तो दलितांना समान हक्क मिळवून देणारा ऐतिहासिक लढा ठरला. या घटनेमुळे सामाजिक समतेचा विचार पुढे आला.

6. ‘तुझे शब्द जसे की महाकाव्ये तुझ्या पायाजवळ गळून पडावीत’ या ओळीचा भावार्थ काय?

→ या ओळींमधून आंबेडकरांचे विचार आणि त्यांची भाषणे अत्यंत प्रभावी होती हे सूचित होते. त्यांच्या शब्दांनी समाजात जागृती निर्माण केली आणि परिवर्तन घडवले. त्यामुळे त्यांची वाणी महाकाव्यासारखी श्रेष्ठ मानली जाते.

7. पन्नास वर्षांनंतरच्या बदललेल्या वातावरणाचे कवीने कसे वर्णन केले आहे?

→ कवी म्हणतो की सूर्यफुले आता आंबेडकरांच्या विचारांकडे झुकू लागली आहेत. सत्याग्रहाची लढाई जिंकली गेली, पण तिची आठवण आता फक्त प्रतीक्षेत आहे. चवदार तळ्याचे पाणीही आता थंड झाले आहे, म्हणजेच संघर्ष समाप्त झाला आहे.

8. कवितेत आंबेडकरांच्या नेतृत्वाचे कोणते वैशिष्ट्य अधोरेखित केले आहे?

→ या कवितेत आंबेडकरांचे ज्ञान, त्यांची संघर्षशील वृत्ती आणि समाज सुधारक म्हणून केलेले कार्य अधोरेखित केले आहे. त्यांनी अन्यायाविरुद्ध संघर्ष करताना समाजाला दिशा दिली. त्यांच्या विचारांनी दलित समाजात आत्मसन्मान आणि आत्मविश्वास जागवला.